Филомена Пљаковска-Аспровска е Претседател на Управниот одбор и Главен Извршен Директор на КаСис АД Скопје, единствениот процесор од областа на картичното работење, електронска трговија и сертифицирано биро за персонализација на картички во Република Северна Македонија со кој АФД има потпишано Меморандум за соработка за едукација и надградба на финасиска писменост. Со г-ѓа Пљаковска-Аспровска разговараме за искуствата во 2020 година во услови на пандемија на Ковид, како и перспективите за развој на дигиталните технологии и дигитални канали во Северна Македонија.
2020 година беше година на предизвици за сите на глобално ниво, особено со појавата на пандемијатана Ковид. Како се носите со предизвиците од Ковид и кои мерки ги превземате?
КаСис како општестевено одговорна компанија и процесор кој нуди услуги на деловните банки, финансиски институции и други заинтересирани субјекти од областа на работењето со платежни картички и електронска трговиja во новонастантите услови на пандемија (CoVid-19) превзеде низа мерки во својот делокруг се со една цел, континуираност на услугите и поддршка на клиентите.
Уште од самиот почеток на пандемијата сите вработени кај кои природата на работните задачи дозволува работа од дома, своите работни задачи ги извршуваат од дома. Дел од вработените, чие физичко присуство е неопходно во просториите на Компанијата за да се обезбеди непречен континуитет на процесите, работат во ротирачки режим на работа.
Во овој период дојде до израз високата свест и одговорност на сите вработени за што менаџментот е посебно благодарен.
Дигиталните технологии, меѓу кои е-трговија и е-плаќања беа од особено значење во услови на Ковид, колку тие ќе бидат значајни во следниот период?
Ние како независен процесор сертифициран од страна на MasterCard и Visa доследно ги следиме и практикуваме меѓународно прифатените стандарди за работа, и усогласеноста со таквите стандарди со една единствена цел обезбедување висок степен на безбедност и оперативна доверливост на своите клиенти. Како Компанија продолжуваме да се стремиме кон eфективни и ефикасни капацитети за сигурност, заштита и превенција од злоупотреба на картичките, соработка со сите засегнати страни и заедно со банките да обезбедиме електронската трговија и употребата на платежната картичка како медиум остане доверлива и достапна за клиентите.
Во таа смисла ние подржуваме и со гордост и задоволство КаСис беше спонзор во 2020 на конференција за Е-трговија во организација на АЕТМ.
Се споделија искуства, новитети, но и идни значајни проекти поврзано со раст и развој на е-трговијата, како и за сигурноста во е-плаќање, кои вклучуваат пред се совети за безбедно купување на интернет. При секое купување на интернет првенствено корисникот треба да ја провери интернет страницата на која купува, и да се информира за трговецот. Да се избегнуваат купувања на хотспот мрежи и задолжително да постои верификуван начин на плаќање преку интернет страницата.
Како би го оцениле нивото на финансиска писменост, од аспект на сајбер безбедност, а и во смисла на можности за финансиска инклузија на населението во Северна Македонија?
Мораме да сме искрени и да нотираме дека Република Северна Македонија има сигурно, безбедно, доверливо и отпорно дигитално опкружување, поддржано од квалитетно изградени капацитети, високо квалификувани експерти, изградено ниво на доверба и национална и меѓународна соработка во областа на сајбер безбедноста.
Сите чинители почнувајќи од Банките, Финсиските Друштва, Народната Банка континуирано го даваат својот максимум преку организирање на презентации и твининг–проеки. Нашата компанија исто така учествува на настани и безрезервно сме подготвени да го даваме својот придонес каде и да е потребно. Посветено ќе продолжиме да овозможуваме и развиваме сигурни, современи и достапни решенија. Дел од нашата мисија во 2021 година е посветен на неколку едиторијали поврзани со едукација и финансиска писменост, можностите за финансиска инклузија низ дигиталните канали за плаќање со платежна картичка. Објавените содржини ќе бидат посветени на безбедно користење на платежни картички, безбедно купување на Интернет и бенефитите од поттикнување на растот на е-трговијата на начин разбирлив и применлив за секаков вид на целни групи корисници на платежни картички.
Пандемијата на ковид-19 која веќе цела година ни наметна поинаков начин на живеење, уште повеќе го зголеми купувањето преку интернет насекаде во светот, и онлајн нарачките станаа сечие секојдневие дури и за најосновните човекови потреби како што се набавување на храна и нарачки на јадења доставени на домашна адреса.
Ние го следиме трендот и навистина што се однесува за користењето на картичките слободно може да кажеме дека на доста високо ниво е свеста за нивната примена поготово од безбедносен аспект.
Како процесор, со што се гордеете во годинава што изминува и кои ви се плановите за 2021 година?
Во изминатиот период во услови на глобална пандемија во КаСис покрај обезбеден континуитет и непрекинатост во испораката на постојните услуги за нашите клиенти, развиваме нови услуги кои ќе овозможат дополнителни придобивки за нашите клиенти и нивните крајни корисници – иматели на платежни картички и трговци. Најнови сервиси кои ги понудивме на банките беа “Ажурирање мобилен телефонски број на банкомат”, “Web service” (проверка и промена на статус на картичка и АТМ/ПОС/Интернет лимит директно од страна на имателот на картичка) и новите картични продукти за плаќање (стикери/минитаг).
Паралелно преку системот кој го поседува КаСис за спречување на сомнителни трансакции, скоро сите банки во нашиот систем беа дефинирани со цел заштита и превенција од злоупотреби со платежни картички. Во однос на нашиот портал cPay каде во моментов работат повеќе од 60% виртуелни продавници на македонскиот пазар, односно 800 е-commerce трговци и 29.800 регистрирани клиенти и просечно месечно се реализираат повеќе од 280,000 трансакции, имплементиравме3D безбедносен модел. Истиот овозможува автентикација на сопственикот на картичка при online купување на интернет со MasterCard SecureCode и Verified by Visa 3D.
Како нови cPay функционалности се овозможија плаќање во еден чекор, плаќање во два чекора – пред-авторизација и комплетирање, рефундирање/делумно рефундирање, повторувачки плаќања (Recurring payments), Card-On-File, можност еден трговец да користи терминали за различни брендови на картички преку различни банки. Придобивките за учесниците во е-трговија се повеќекратни. За банките значајна дополнителна услуга за трговците флексибилност во тековното работење според принципот 24×7 (без ограничување во работното време) за крајните корисници плаќање на производи и услуги преку интернет од било кое место, без физичко присуство.
Многу сме благодарни на сите наши клиенти со кои со заеднички труд завршивме проекти кое се од мандаторно значење за MasterCard и Visa. Горди сме и на нашиот тим кој во услови на пандемија доследно и со голема посветеност ги релизираше сите проекти во рок.
Во новата 2021 година очекуваме да продолжиме со иста динамика на нови проекти и нови услуги кон забрзан развој на дигиталните канали и начини на плаќање.